Çamlıca lisesinin merdivenlerinde öğrencilerini bekleyen Mahmut Hoca
Sami Beye hayat dersi veren Yaşar usta
Turşu suyunun limonla mı yoksa sirke ile mi daha iyi olduğunu bir ömür bilemeyen Kazım Efendi
Ankara asfaltına boing indiren Vecihe kızını vermeyen baba;
Evet sevgili okurlar Kel Hasan efendinin Kavuk’unun yolculuğu yazı dizimin üçüncü bölümünü bugün yayınlamak istedim. Çünkü az yukarıda can verdiği karakterleri yazdığım Türk Tiyatrosunun ve Yeşil çamın usta ismi Münir ÖZKUL, Kel Hasan Efendinin Kavuk unun üçüncü sahibi idi. Kavuk’un üçüncü sahibi olan Münir Özkul aramızdan ayrılalı tam bir yıl oldu.
Usta oyuncuyu rahmetle anarken siz değerli okuyucularımıza usta oyuncuyu ve kavuk’un yolculuğunu dilimiz ve kalemimiz yettiğince anlatmaya çalışacağım.
Kel Hasan Efendi, Türk Tiyatrosunun nişanesi olan, kavuğunu ilk olarak kendi öğrencisi olan İsmail Dümbüllü’ye vermişti. İsmail Dümbüllü ise 1968 yılında yeteneğinin nişanesi olarak Münir Özkul’a düzenlenen bir törenle kavuğu devretmiştir.
Münir Özkul yaklaşık 21 yıl kavuğu taşıdı. O süre zarfında birçok filmde insanları güldürdü, ağlattı, düşündürttü, duygulandırdı. Peki, kimdi bu usta oyuncu;
Türk tiyatro ve sinema oyuncusu olan Türk Tiyatro ve sinema tarihine damgasını vurmuş önemli isimlerden biridir Münir Özkul. İsmail Dümbüllü den devraldığı Türk tiyatrosunun nişanesi olan “kavuk“la tiyatro sahnelerindeki başarısını; canlandırdığı “Yaşar Usta”, “Turşucu Kazım” ve “Kel Mahmut” gibi karakterlerle de sinema oyunculuğundaki ustalığını gözler önüne sermiştir. Türk sinema tarihinde özellikle, karakter oyunculuğunda başta gösterilen isimler arasındadır.
Münir Özkul, İstanbul Erkek Lisesinden mezun olmuştur. Sanat hayatına henüz lise öğrencisiyken 1940 yılında Bakırköy Halk evinde tiyatro ile başlayan usta isim bir süre İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’ne ve Edebiyat Fakültesinin sanat tarihi bölümüne devam etmiştir. 1948’de Ses Tiyatrosunda sahnelenen “Aşk Köprüsü” oyunuyla profesyonel olan Münir Özkul daha sonra Muhsin Ertuğrul’un yönetimindeki Küçük Sahne’ye geçmiştir.
Bu dönemde;
John Steinbeck’ten Fareler Ve İnsanlar (1951),
John MillingtonSynge’den Babayiğit,
George Axelrod’dan Yaz Bekarı (1954),
John Patrick’ten Çayhane (1955)
gibi oyunlarda sahne almıştır. Daha sonraki dönemlerde
İstanbul Şehir Tiyatrolarında (1958-59)
Ankara Devlet Tiyatrosunda (1959-60)
İstanbul Aksaray’daki Bulvar Tiyatrosunda arkadaşlarıyla kurduğu kendi topluluğuyla (1960-62) çalışmıştır.
1963-67 arasında çeşitli topluluklarla turnelere çıkmıştır.
Münir Özkul zaman zaman sahneden uzak kaldığı dönemler olmuş olsa da sahne aldığı özel tiyatrolarda Sadri Alışık, Cahid Irgat, Nevin Akkaya, Şükran Güngör gibi ve daha nice isimlerle çalıştı. 1978’de yeniden Şehir Tiyatroları’na döndü. 1983-84’te, daha önce kendi topluluğunda (1961) sahneye konan ve büyük ilgi gören, Jean Anouilh’in “Generalin Aşkı” oyunuyla Dormen Tiyatrosunda sahneye çıkmıştır. 1980’lerin ortalarında Ferhan Şensoy’un orta oyuncular topluluğuna katılan, Münir Özkul aralarında “İstanbul’u Satıyorum”un da yer aldığı dört oyunda rol aldıktan sonra sahnelere veda etmiştir. Münir Özkul 1968’de Altan Karındaş topluluğunda oynanan Sadık Şendil’in Kanlı Nigar oyunundaki rolü ile İlhan İskender Ender adına düzenlenen Haldun Dormen tarafından tiyatro döneminin enbaşarılıoyuncularına verilen ödülü kazandı. Bu başarısı üzerine İsmail Dümbüllü, Kel Hasan’dan devraldığı 50 yıllık simgesel kavuğu Münir Özkul’a devretti. Daha önce de oynadığı Haldun Taner’in Sersem Kocanın Kurnaz Karısı (1978) oyunundaki rolüyle;
Avni Dilligil (1978),
Ulvi Uraz (1979),
İsmet Küntay (1979)
İsmail Dümbüllü (1980) ödüllerini kazandı.
Münir Özkul 1950’lerden itibaren Türk sinemasında da rol almaya başlamıştı. İlk dönem filmlerinden dikkat çekenleri
Üçüncü Selimin Gözdesi (Beyaz perdedeki ilk filmi 1950)
Barbaros Hayretti Paşa (1951)
Edi İle Büdü (1952)
Edi İle Büdü Tiyatrocu (1952)
Balıkçı Güzeli (1953)
Halıcı Kız(1953)
Bir Aşk Hikayesi(1955)
Kalbimin Şarkısı(1956)
Altın Kafes Ve İftira(1958)
Filimleri olarak sinema tarihine yazılmıştı.
1960 yıllarda sinema perdesine yansıyan bazı filmleri de şöyle idi;
Taş Bebek (1960)
Bir Bahar Akşamı (1961)
Yumurcak(1961)
1965-1970 yılları arasında ki dönemde
Bilen Kazanıyor (1965)
65 Hüsnü (1965)
Cezmi Band 007,5(1965)
Bir Millet Uyanıyor (1966)
Ölünceye Kadar (1967)
Kanlı Nigar (1968)
Ayşecik İle Ömercik (1969)
Bana Derler Fosforlu (1969)
Boş Çerçeve (1969)
Sevgili Babam (1969)
Filimler ile karşımıza çıkan usta oyuncu Münir Özkul özellikle 1970’li yıllarda da
Ali İle Veli (1970)
Berduş Kız (1970)
Bütün Aşklar Tatlı Başlar (1970)
Kalbimin Efendisi (1970)
Küçük Hanım Efendi (1970)
Seven Ne Yapmaz(1970)
Yuvasız Kuşlar (1970)
Şoför Nebahat (1970)
Ayşecik Ve Sihirli Cüceler Rüyalar Ülkesi (1971)
Donkişot Ve Şovalye(1971)
Beyoğlu Güzeli (1971)
Hayat Sevince Güzel (1971)
Solan Bir Yaprak Gibi (1971)
7 Kocalı Hürmüz (1971)
İşte Deve İşte Hendek (1971)
Aslanların Ölümü (1972)
Karamanın Koyunu (1972)
Sev Kardeşim (1972)
Izdırap(1973)
Yalancı Yârim (1973)
Oh Olsun (1973)
Şaban İstanbul’da (1973)
Kalabalık kadrolu ve genellikle Ertem Eğilmez’in yönettiği filmlerde önemli roller almıştı. En bilinen rollerinden biri onunla özdeşleşen Hababam Sınıfı serisindeki Özel Çamlıca Lisesinin tatlı sert müdür yardımcısı Kel Mahmut tiplemesi oldu. Münir Özkul’un kadrosunda yer aldığı bu dönemde çekilen kalabalık kadrolu aile filmleri ve çekilen diğer filmlerinden bazıları ise şöyle;
Mavi Boncuk (1974)
Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz (1974)
Salak Milyonerler (1974)
Bizim Aile (1975)
Gülşah (1975)
Mavi Boncuk (1975)
Hababam Sınıfı (1975)
Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı (1975)
Aile Şerefi (1976)
Hababam Sınıfı Uyanıyor (1976)
Gülen Gözler (1977)
Neşeli Günler (1978)
Hababam Sınıfı Tatilde (1978)
Hababam Sınıfı Dokuz Doğuruyor (1978)
Olarak dönemin beyaz perdesine yansımıştı. Bu filmlerin büyük kısmında Adile Naşit ile birlikte, Türk sinemasının unutulmaz ikililerinden olmuşlardı.
1980 sonrası ise dönemin akımı olan video için çekilen pek çok filmde rol almıştı.
Banker Bilo(1980)
Gırgıriye(1981)
Görgüsüzler (1982)
Talih Kuşu (1982)
Deliye Her gün Bayram (1985)
Gelinciklerim (1985)
Duyarmısın Feryadımı (1985)
Babalarda Ağlar (1986)
Milyarder (1986)
Afife Jale (1987)
Yaşamaya Mecburum (1987)
Arabesk(1988)
Olarak bazılarını sayabiliriz.
1996 yılında Aydan Şener ve Toprak Sergen ile birlikte çektiği Ay Işığında Saklıdır filmi de son filmi olarak sinema tarihine yazılmıştır.
Kariyeri boyunca 200’den fazla filmde rol alan Münir Özkul;
Sev Kardeşim filmindeki oyunuyla 1972 Altın Portakal Film Festivalinde “En iyi erkek oyuncu” ödülünü kazandı.
“Bizim Aile” filminde canlandırdığı “Yaşar Usta” rolüyle de 1977 Azerbaycan Film Festivalinde özel ödül kazandı.
“Sütkardeşler” filminde yönetmen yardımcılığı da yapmıştı.
Tarık Buğra’nın romanından televizyona aktarılan ve Naşit Özcan’ın yaşam öyküsünden bir kesiti canlandıran “İbiş’in Rüyası”nda canlandırdığı İbiş karakteri de unutulmazlar arasındadır.
Televizyon dizilerinin yaygınlaşmaya başladığı 90’lı yıllarda dizi oyunculuğundan uzak dursa da;
Uzaylı Zekiye,(1987)
Ana Kuzusu (1996)
Şaban İle Şirin (1997) dizilerinde rol aldı.
Son olarak 2000’li yılların başında, Hamdi Alkan’ın canlandırdığı “Yarma gül” karakterinin dedesini oynadığı Reyting Hamdi televizyon programında kamera karşısına geçmişti.
1980’de yapılan bir jübileyle 40. sanat yılını,
1996 yılında da Atatürk Kültür Merkezinde gerçekleştirilen gecede 55’inci sanat yılı kutlandı.
1998 yılında Kültür Bakanlığı tarafından Münir Özkul’ a “Devlet sanatçısı” ünvânı verildi
Münir Özkul, 93 yaşındayken 05.01.2018 tarihinde tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetti.07.01.2018 tarihinde Muhsin Ertuğrul Sahnesinde düzenlenen törenin ve Teşvikiye Caminde kılınan namazının ardından Bakırköy mezarlığına defnedilmiştir.
